Θεοδωρακοπούλου Ιωάννα

Θεοδωρακοπούλου Ιωάννα, MSc
Συμβουλευτικός Ψυχολόγος

www.feelwelltoday.com

Πόσο διαφωνώ με την αρκετά διαδεδομένη φράση «το μόνο πράγμα που πρέπει να φοβόμαστε είναι ο ίδιος ο φόβος». Γιατί να φοβόμαστε τον φόβο ; Είναι μια φυσιολογική αντίδραση σε κάποιες καταστάσεις.

Φόρμα Εγγραφής
kontogiannis

Ο φόβος είναι ένα φυσιολογικότατο συναίσθημα. Στην πραγματικότητα, είναι αυτό το συναίσθημα που μας βοηθάει να αποφύγουμε επικίνδυνες καταστάσεις. Μας προστατεύει. Αλλά συχνά, παρατηρούμε φόβο για τα συναισθήματα που προκαλεί ο φόβος. Είναι φορές που αυτά τα ίδια συμπτώματα τα οποία μας βοηθούν να σώσουμε την ζωή μας, μας προκαλούν νευρικότητα και άγχος, ακόμα και τρόμο. Μια πολύ σημαντική πτυχή του άγχους είναι η τάση μας να φοβόμαστε το φόβο μας. Με άλλα λόγια, μας φοβίζουν όσα συναισθήματα ερμηνεύσουμε ως άγχος ή φόβο, ανεξαρτήτως της αιτίας. Αυτό που στην ουσία κάνουμε είναι να προσπαθούμε να αποφύγουμε το ίδιο το συναίσθημα του φόβου – όχι την «φοβιστική» κατάσταση. Κι αυτή είναι η πραγματική βάση του άγχους και των κρίσεων πανικού – ο φόβος για τον φόβο.

Τι είναι λοιπόν η κρίση πανικού που συχνά λόγο φόβου παρατείνουμε να αντιμετωπίσουμε κατάλληλα ; Σε κλινικό επίπεδο, η κρίση πανικού είναι ένας έντονος φόβος που προκύπτει από την έκκριση αδρεναλίνης στο σώμα μας. Η αδρεναλίνη είναι μια ορμόνη η οποία εκκρίνεται από τον μυελό των επινεφριδίων. Αυτή η έκκριση είναι ασφαλής, κάτι απόλυτα φυσιολογικό και αυξάνεται όταν βιώνουμε κάτι τρομακτικό, ή κάνουμε κάτι σωματικά απαιτητικό που προκαλεί μεγάλη διέγερση. Είναι ωφέλιμη καθώς επιτρέπει την διαστολή των αεραγωγών και των αρτηριών αυξάνοντας τη διοχέτευση οξυγόνου στον εγκέφαλο, το αναπνευστικό σύστημα και τους μύες. Μας κάνει ικανούς να ανταπεξέλθουμε σε συνθήκες «τρόμου». Κι αν έχετε ακούσει για την αντίδραση «μάχης ή φυγής», είναι αυτό ακριβώς. Σε μια επικίνδυνη κατάσταση, η έκκριση αδρεναλίνης θα καθορίσει αν θα μείνουμε να «παλέψουμε» ή αποσυρθούμε. Αν μείνουμε, έχουμε περισσότερη δύναμη από όσο φανταζόμαστε. Αν φύγουμε, θα παρατηρήσουμε ασύλληπτη ταχύτητα στη φυγή. Ίσως να έχετε ακούσει να λένε ότι δεν ήξεραν από πού ήρθε τόση δύναμη ή η τόσο μεγάλη ταχύτητα στο τρέξιμο. Αλλά δείτε κάποια παραδείγματα σχετικά με τον φόβο για τον φόβο..

Μια νεαρή κυρία στέκεται στο πεζοδρόμιο και κάνει βήμα προς το δρόμο προκειμένου να περάσει στο απέναντι πεζοδρόμιο. Την ίδια στιγμή ένα αυτοκίνητο κινείται προς τα πάνω της κορνάροντας επίμονα. Εκείνη τρομάζει και πηδάει πίσω στο πεζοδρόμιο όπου και μένει μέχρι να περάσει το αυτοκίνητο (ο κίνδυνος). Αφού περιορίστηκε η «έκρηξη» αδρεναλίνης (συνοδό του φόβου είναι η έκκριση αδρεναλίνης), ηρεμεί και βηματίζει στο δρόμο. Η κυρία δεν τρόμαξε με την αντίδρασή της καθώς θεώρησε πολύ φυσιολογικό να φοβηθεί το αυτοκίνητο.

Λίγες μέρες αργότερα, η ίδια γυναίκα, βρίσκεται στον κινηματογράφο όπου πριν την ταινία μέσω διαφήμισης επισημάνεται η απενεργοποίηση των κινητών τηλεφώνων. Ήρεμη, κοιτάζει προς την έξοδο κινδύνου. Την ίδια στιγμή αναρωτιέται σε ποια έξοδο θα τρέξει σε περίπτωση κινδύνου και αυτομάτως νοιώθει ένα φτερούγισμα στο στομάχι. Αναστατώνεται περισσότερο στη σκέψη ότι κανείς άλλος δεν φαίνεται ανήσυχος και αγχώνεται στην πιθανότητα αυτό το φτερούγισμα να της προκαλέσει κρίση πανικού. Σκέφτεται «κι αν πάθω πανικό ; » και νοιώθει ακόμα χειρότερα γιατί συμπεραίνει ότι κάτι κακό της συμβαίνει. Όσο πιο πολύ ανησυχεί για την αναστάτωση και το άγχος της, τόσο πιο έντονα γίνονται αυτά τα συναισθήματα. Όσο πιο πολύ δυναμώνουν, τόσο πιο αγχωμένη είναι. Ο φόβος για το φόβο της, φέρνει περισσότερη αναστάτωση.

Αυτός ακριβώς είναι ο «φαύλος κύκλος του φόβου». Αισθανόμαστε άβολα με το άγχος καθώς το ερμηνεύουμε αρνητικά, ως κάτι παράλογο και μη-φυσικό που βιώνουμε μόνο εμείς στις συγκεκριμένες συνθήκες. Οπότε, αντίθετα με το πρώτο παράδειγμα, όταν η γυναίκα διασχίζει τον δρόμο και νοιώθει δικαιολογημένα άγχος, στο δεύτερο σενάριο αισθάνεται ότι δεν είναι δικαιολογημένο το άγχος που βιώνει γι αυτό κι εν συνεχεία αισθάνεται ακόμα πιο αγχωμένη. Το γεγονός ότι δεν το θεωρεί φυσιολογική αντίδραση, εντείνει το άγχος και τις σχετικές αισθήσεις.


Η ερμηνεία λοιπόν παίζει καθοριστικό ρόλο. Αν σκεφτούμε ότι αυτά τα συναισθήματα είναι δικαιολογημένα, το πιο πιθανό είναι να τα αγνοήσουμε και να φύγουν μόνα τους. Αν όμως δυσφορούμε θεωρώντας ότι δεν θα έπρεπε να νοιώθουμε έτσι, τα μεγεθύνουμε και τους δίνουμε τον έλεγχο του εαυτού μας.

Ας προσπαθήσουμε να θυμόμαστε ότι το άγχος είναι ένα απόλυτα φυσιολογικό και φυσικό συναίσθημα. Όλοι αγχωνόμαστε με διαφορετικά πράγματα. Όταν το φοβόμαστε, πείθουμε τον εαυτό μας ότι δεν είναι δικαιολογημένο. Η συνέπεια είναι να το συντηρούμε, να το ενισχύουμε και να το «εμπλουτίζουμε» με σκέψεις καταστροφολογικές που οδόνουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση.

Κλείνοντας θα ήθελα να μείνετε με αυτό…..δεν υπάρχει τίποτα τρομακτικό στο συναίσθημα του φόβου.

Bookmark and Share

Κλείστε ραντεβού με την γιατρό!

Όλα τα πεδία είναι υποχρεωτικά!

userBanner201901

userBanner

userBanner

X
Οι ειδικοί απαντούν! Στείλε τη δική σου ερώτηση.

Experts