Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν
Σαν αποτέλεσμα αυτών των προβλημάτων, χιλιάδες διαβητικών ασθενών καταλήγουν σε ακρωτηριασμό κάθε χρόνο. Αυτό προκαλείται κυρίως από την καταστροφή των νεύρων (νευροπάθεια). Στην περίπτωση αυτή προκαλείται απώλεια της αίσθησης του πέλματος, το οποίο φυσιολογικά προστατεύει το πέλμα από τραυματισμό. Επιπλέον, η καταστροφή των νεύρων προκαλεί δυσμορφία στα δάκτυλα, πτώση της ποδικής καμάρας και ξηρότητα δέρματος. Αυτά τα προβλήματα ενδέχεται να εξελιχθούν σε έλκη των κάτω άκρων και μολύνσεις, οι οποίες δύναται να οδηγήσουν ταχύτατα σε γάγγραινα (νέκρωση των ιστών) και ακρωτηριασμό.
Μια άλλη περίπτωση είναι η απώλεια της κυκλοφορίας (ισχαιμία): Αυτή ίσως είναι πιο δύσκολο να θεραπευθεί. Αν η κυκλοφορία του αίματος είναι ανεπαρκής, η γάγγραινα και ο ακρωτηριασμός ίσως είναι αναπόφευκτα. Παρόλο αυτά, η συστηματική και καλή φροντίδα μπορεί να αποτρέψει δυσάρεστες καταστάσεις, όπως ο ακρωτηριασμός. Παρακάτω ακολουθούν μερικές χρήσιμες συμβουλές:
Αφιερώστε λίγο χρόνο και εξετάστε τα πόδια σας κάθε μέρα. Χρησιμοποιείστε τα μάτια και τα χέρια σας ή ζητήστε τη βοήθεια κάποιου μέλους της οικογένειάς σας.
Ελέγξτε τα διαστήματα μεταξύ των δακτύλων και χρησιμοποιείστε καθρέφτη για την πατούσα σας. Αναζητήστε μερικά επικίνδυνα σημάδια όπως: πρήξιμο (ειδικά πρωτοεμφανιζόμενο, αυξανόμενο, ή που αφορά το ένα πόδι), ερυθρότητα (ίσως να αποτελεί ένδειξη επώδυνου σημείου πίεσης ή μόλυνσης), φυσαλίδες (ίσως αποτελεί ένδειξη τριβής ή επώδυνου σημείου πίεσης), μικροτραυματισμούς, αμυχές ή αιμορραγία (μπορεί να μολυνθούν), προβλήματα των νυχιών (μπορεί να τρίβονται με το δέρμα, να προκαλέσουν εξέλκωση και να μολυνθούν), υγρά μεσοδακτύλια διαστήματα και πύον. Φυσικά αν παρατηρήσετε κάποιο από τα παραπάνω επικίνδυνα σημάδια, πρέπει άμεσα να επικοινωνήστε αμέσως με το γιατρό σας.
Σωστή επιλογή υποδημάτων
Εξετάστε καθημερινά τα υποδήματά σας για οποιοδήποτε ανωμαλία Ελέγξτε το εσωτερικό τους, χρησιμοποιώντας τα χέρια σας, για σκληρές περιοχές, ραφές αλλά και ξένα σώματα όπως πέτρες, καρφιά. Βεβαιωθείτε ότι τα υποδήματα και οι κάλτσες σας δεν είναι πολύ σφιχτά αλλά και το ότι το πόδι σας «αναπνέει» στο επάνω μέρος του παπουτσιού.
Τα καινούργια υποδήματα πρέπει να τα βγάζετε μετά από 5- 10 λεπτά για να ελέγχετε για ερυθρότητα του ποδιού, η οποία μπορεί να είναι σημάδι υπερβολικής πίεσης. Αν υπάρχει ερυθρότητα, μη χρησιμοποιήσετε ξανά το συγκεκριμένο ζευγάρι αλλά ακόμα και αν δεν δείτε σημάδια ερυθρότητας, μην αμελήσετε να ελέγξετε ξανά, κάθε μισή ώρα την πρώτη μέρα που θα τα βάλετε. Καλό θα ήταν να εναλλάσσετε τα υποδήματά σας ενώ μπορείτε να ρωτήσετε τον γιατρό σας για θεραπευτικά (βάση ιατρικής συνταγής) υποδήματα, τα οποία καλύπτουν τα περισσότερα ασφαλιστικά προγράμματα των διαβητικών.
Ένας πτυχιούχος προσθετολόγος - ποδολόγος είναι ο ειδικός που θα κατασκευάσει και θα προσαρμόσει κατάλληλα τα υποδήματα για διαβητικούς. Όταν αγοράζετε υποδήματα μπορείτε να αναφέρετε στον πωλητή του καταστήματος ότι είστε διαβητικός.
Καθημερινή φροντίδα και υγιεινή
Πολύ σημαντικό είναι να πλένετε τα πόδια σας καθημερινά, αποφεύγοντας όμως νερό που είναι πολύ ζεστό ή πολύ κρύο Στεγνώστε καλά τα πόδια μετά το πλύσιμο, ειδικά στις περιοχές ανάμεσα στα δάκτυλα. Αν παρατηρήσετε πως το δέρμα σας είναι ξηρό, μπορείτε να βάλετε μια μικρή ποσότητα ενυδατικού γαλακτώματος στο δέρμα. Χρησιμοποιείστε μαλλί προβάτου (όχι βαμβάκι) μεταξύ των δακτύλων για να διατηρήσετε τις περιοχές αυτές στεγνές.
Καλό θα είναι να μην περπατάτε με γυμνά πόδιά καθώς διάφορα αιχμηρά αντικείμενα ή ανώμαλες επιφάνειες μπορούν να προκαλέσουν κοψίματα, φυσαλίδες και άλλους τραυματισμούς. Επίσης μην χρησιμοποιείτε θερμότητα στα πόδια, δηλ. μην αφήνετε τα πόδια σας για πολλή ώρα στο ζεστό νερό και μην βάζετε στα πόδια σας θερμοφόρα γιατί μπορεί να προκληθεί σοβαρό έγκαυμα, ειδικά αν υπάρχει απώλεια της αισθητικότητας.
Τα νύχια σας να μην είναι στρογγυλά στις άκρες αλλά προτιμήστε να είναι κομμένα στην ευθεία ενώ για τους κάλους αποφύγετε χημικά ή αιχμηρά αντικείμενα για να τους αφαιρέσετε Μπορεί να κοπείτε ή να δημιουργηθούν φυσαλίδες που ενδέχεται να μολυνθούν.
Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό: Μην καπνίζετε! Το κάπνισμα εμποδίζει το οξυγόνο να φτάσει στα πόδια σας.
Ιατρική φροντίδα
Ζητήστε από το γιατρό σας να εξετάσει τα πόδια και τα παπούτσια σας σε κάθε επίσκεψη και φυσικά τηλεφωνήστε του αμέσως μόλις παρατηρήσετε κάποιο από τα επικίνδυνα σημάδια που αναφέρθηκαν προηγουμένως. Καλό είναι να θυμάστε πάντα πως «Ένα γραμμάριο πρόληψης είναι προτιμότερο από ένα κιλό θεραπείας». Απαιτείται 20 φορές περισσότερη ενέργεια να κλείσει μια πληγή από το να διατηρηθεί ένα πόδι υγιές.