health4you ...φροντίζουμε για την υγεία σας!

Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου για καρκίνο κεφαλής-τραχήλου περιλαμβάνουν το κάπνισμα και την κατανάλωση αλκοόλ. Μόλυνση με ορισμένους τύπους του HPV, του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων, είναι επίσης παράγοντας κινδύνου για ορισμένους τύπους καρκίνου κεφαλής-τραχήλου, ειδικά του καρκίνου του στοματοφάρυγγα. Έχει επίσης ενοχοποιηθεί ο ιός EBV ο οποίος προκαλεί τη λοιμώδη μονοπυρήνωση. Κάθε χρόνο παγκόσμια, έχουμε περίπου 400.000 περιπτώσεις καρκίνου της στοματικής κοιλότητας και του φάρυγγα, με 160.000 καρκίνους του λάρυγγα, από τις οποίες, οι 300.000 περίπου θα καταλήξουν στο θάνατο.

Κατά την τελευταία δεκαετία έχει σημειωθεί σημαντική αύξηση της επίπτωσης των καρκινωμάτων εκ πλακωδών κυττάρων της κεφαλής και του τραχήλου παγκοσμίως, και ειδικότερα στις γυναίκες.

Θα πρέπει να θυμάστε ότι αυτοί οι καρκίνοι αυτοί αποτελούν το 3-5% όλων των καρκίνων και είναι συχνότεροι σε άτομα άνω των 50 ετών.

Οι συχνότερες περιοχές εμφάνισης καρκίνων κεφαλής και τραχήλου είναι περίπου:

• Στη στοματική κοιλότητα (43%)
• Στο φάρυγγα (33%)
• Στο λάρυγγα (24%)

Ποια συμπτώματα πρέπει να σας ανησυχήσουν

Τα συχνότερα συμπτώματα περιλαμβάνουν πονόλαιμο που δεν υποχωρεί, δυσκολία στην κατάποση και αλλαγή στη φωνή ή στην ακοή. Στην εξέταση μπορεί να παρατηρηθούν μια πληγή στο στόμα που δεν κλείνει και επίμονη διόγκωση των λεμφαδένων του τραχήλου.

Ειδικότερα, τα συμπτώματα των καρκινωμάτων εκ πλακωδών κυττάρων της κεφαλής και του τραχήλου είναι μη ειδικά και μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Επίμονο πονόλαιμο.
• Δυσκολία μάσησης ή πόνο κατά την κατάποση.
• Επίμονη ρινική απόφραξη ή ρινορραγίες.
• Οίδημα στον τράχηλο ή τη γνάθο.
• Παρατεταμένη βραχνάδα ή αλλαγή της φωνής.
• Ωταλγία.
• Πόνο στο πρόσωπο ή την άνω γνάθο.
• Ασυνήθεις λευκές (λευκοπλακία) ή ερυθρές (ερυθροπλακία) πλάκες.

Καπνίζετε, πίνετε ή έχετε γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση; Ίσως ανήκετε στις ομάδες υψηλού κινδύνου

Το 90% των καρκίνων κεφαλής και τραχήλου εκδηλώνεται μετά από μακροχρόνια έκθεση τού πάσχοντος σε συγκεκριμένους παράγοντες. Ἡ χρήση καπνού σε οποιαδήποτε μορφή, η κατάχρηση οινοπνευματωδών (ιδίως μαζί με κάπνισμα) συνδέονται στενά με καρκίνο τού στόματος, του φάρυγγα, του λάρυγγα και της γλώσσας. Ειδικότερα, το κάπνισμα πούρων συνδέεται με καρκίνο των χειλιών, ενώ το κάπνισμα πίπας περισσότερο με τον καρκίνο του φάρυγγα. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε πως σε μη καπνιστές και μη πότες οι καρκίνοι αυτοί είναι σχεδόν άγνωστοι. Τα τελευταία χρόνια η παλινδρόμηση γαστρικών υγρών δείχνει να έχει εκτοπίσει το κάπνισμα από την πρώτη θέση στη δεύτερη όσο αφορά τους παράγοντες κινδύνου. Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι το κάπνισμα και το οινόπνευμα χειροτερεύουν την παλινδρόμηση. Ἡ παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο συνδέεται αιτιολογικά με καρκίνους τού δέρματος. Επομένως συνιστάται η χρήση αντηλιακών με υψηλό δείκτη προστασίας, ακόμη και με συννεφιά, καθώς και η καλή κάλυψη τού σώματος με τα ρούχα, καπέλο και γυαλιά ηλίου τα οποία καλύπτουν όλη την επιφάνεια των ματιών.

Στα αρχικά στάδια αυτού του τύπου οι καρκίνοι είναι ιάσιμοι

Ο προσδιορισμός των σταδίων αποτελεί έναν τρόπο περιγραφής του καρκίνου με βάση το σημείο στο οποίο βρίσκεται, εάν έχει εξαπλωθεί ή σε ποια σημεία και εάν επηρεάζει τις λειτουργίες άλλων οργάνων. Τα στάδια των καρκινωμάτων εκ πλακωδών κυττάρων της κεφαλής και του τραχήλου διακρίνονται σε:

• Στάδιο Ι και ΙΙ: οι καρκίνοι είναι μικροί, εντοπισμένοι και συνήθως ιάσιμοι.
• Στάδιο ΙΙΙ και IV Α-Β: συνήθως οι καρκίνοι είναι τοπικά προχωρημένοι ή/και έχουν εξαπλωθεί στους τοπικούς λεμφαδένες.
• Στάδιο IV C: οι καρκίνοι είναι μεταστατικοί (έχουν εξαπλωθεί σε απομακρυσμένα σημεία του οργανισμού).

Χειρουργείο, ακτινοβολία, ακτινοθεραπεία ή στοχευμένη θεραπεία;

Οι θεραπευτικές επιλογές εξαρτώνται κυρίως από το στάδιο και το σημείο της νόσου και τη συνολική κατάσταση της υγείας του ασθενούς. Συχνά οι ασθενείς λαμβάνουν συνδυασμό διαφορετικών τύπων θεραπειών. Αξίζει να σημειωθεί πως οι ασθενείς με εντοπισμένη νόσο που δεν έχει εξαπλωθεί μπορούν συνήθως να υποβληθούν (υποβάλλονται σε μονοθεραπείες) (και κυρίως) σε χειρουργική αφαίρεση του όγκου. Όσοι έχουν τοπικά προχωρημένους όγκους, συνήθως υποβάλλονται σε συνδυασμό θεραπειών χειρουργείων, ακτινοθεραπείας ή και χημειοθεραπείας. Ο συνδυασμός της χημειοθεραπείας με την ακτινοθεραπεία έχει θετικό αντίκτυπο στην επιβίωση, αλλά συνδέεται με αύξηση των περιστατικών εμφάνισης τοξικότητας.

Σε προχωρημένη (μεταστατική) νόσο η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται ανακουφιστικά για τη συρρίκνωση των όγκων, το μετριασμό των συμπτωμάτων και της δυσφορίας και την παράταση της επιβίωσης. Κλείνοντας, θα πρέπει να τονιστεί και μια ευχάριστη εξέλιξη που αφορά στις θεραπευτικές επιλογές και αφορά στις στοχευμένες θεραπείες για την αντιμετώπιση των καρκίνων της κεφαλής και του τραχήλου. Οι καινοτόμες αυτές θεραπείες (δεν είναι χημειοθεραπείες) στοχεύουν τα ελαττωματικά γονίδια ή τις ασυνήθιστα υψηλές συγκεντρώσεις πρωτεϊνών σε συγκεκριμένα καρκινικά κύτταρα της κεφαλής και του τραχήλου, που συμβάλλουν στην αύξηση και την ανάπτυξη του καρκίνου.