Η γέννηση ενός μωρού είναι μια διαδικασία που μεταβάλλεται ταχύτατα, για αυτό άλλωστε και στις μέρες μας πραγματοποιείται υπό συνεχή επίβλεψη και παρακολούθηση. Σημαντικό ρόλο παίζει λοιπόν η καλή επαφή της γυναίκας με τον γιατρό της και η σχέση εμπιστοσύνης που πρέπει να υπάρχει μεταξύ τους.
Όμως , κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει ότι τα τελευταία χρόνια έχουμε οδηγηθεί σε μια πραγματική βιομηχανία καισαρικών. Και αυτό έχει ένα τεράστιο κόστος τόσο για το σύστημα υγείας όσο και για τις ίδιες τις μητέρες, στις περιπτώσεις βέβαια που θεωρούνται περιττές αυτού του τύπου οι καισαρικές.
Φυσιολογικός τοκετός - Καισαρική τομή: Δυο όψεις του ίδιου νομίσματος;
Δεν πρέπει να θεωρείται τυχαίο ότι στην Ελλάδα καταγράφονται ιδιαίτερα αυξημένα ποσοστά καισαρικής τοµής , το οποίο αγγίζει το 50%. Την ίδια ώρα τα αντίστοιχα ποσοστά σε άλλες χώρες δεν ξεπερνούν το 20%.
Πότε πρέπει να επιλέγεται η διαδικασία του φυσιολογικού τοκετού και πότε, έστω και στο παρά πέντε, θα πρέπει ο γιατρός να προχωρήσει σε καισαρική τομή ;
Φυσιολογικός τοκετός
Ο όρος «φυσιολογικός» δεν είναι τυχαίος για τον τοκετό που διεκπεραιώνεται κολπικά. Η κινητοποίηση της μητέρας μετά τον τοκετό είναι άμεση, η παραμονή στο Μαιευτήριο είναι μικρότερη και συνήθως δεν απαιτείται χορήγηση ενδοφλεβίων υγρών. Στατιστικά, τα νεογνά που γεννιούνται φυσιολογικά παρουσιάζουν λιγότερο συχνά αναπνευστικά προβλήματα τις πρώτες ημέρες ζωής και η απώλεια αίματος της μητέρας είναι μικρότερη σε σχέση με την καισαρική τομή. Επίσης είναι μικρότερη η πιθανότητα επιπλοκών όπως η εμβολή ή η αιμορραγία, χωρίς όμως να είναι μηδενική. Η διαδικασία του φυσιολογικού τοκετού είναι μια διαδικασία χρονοβόρα, που απαιτεί υπομονή και ηρεμία τόσο του μαιευτήρα όσο και της γυναίκας. Στις πρωτοτόκες, ο μέσος χρόνος είναι 16-18 ώρες, ενώ στις πολυτόκες γύρω στις 12 ώρες. Η εφαρμογή της επισκληριδίου αναισθησίας έχει διευκολύνει ιδιαίτερα τα πράγματα, καθώς η γυναίκα δεν πονάει. Απαιτείται ωστόσο η συνεργασία της και η τήρηση των οδηγιών που της δίνει ο γιατρός της, ιδιαίτερα στην φάση της εξώθησης, στην φάση δηλαδή που το νεογνό εξέρχεται. Είναι απαραίτητο η γυναίκα που θέλει να γεννήσει φυσιολογικά να αντιληφθεί πως ο ρόλος της στην διαδικασία αυτή είναι ενεργός.
Είναι ασφαλής όλοι οι κολπικοί τοκετοί ;
Η απάντηση είναι πως δυστυχώς υπάρχουν περιπτώσεις που η καισαρική τομή είναι αναγκαία προκειμένου να διασφαλιστεί η ακεραιότητα τόσο της μητέρας όσο και του εμβρύου. Πολλές φορές, ενώ η γυναίκα βρίσκεται στην διαδικασία του φυσιολογικού τοκετού, μπορεί να είναι αναγκαία η καισαρική τομή. Η μη εξέλιξη του τοκετού αποτελεί συχνό αίτιο καισαρικής, η μη ύπαρξη δηλαδή διαστολής του τραχηλικού στομίου ή καθόδου του εμβρύου μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι αλλοιώσεις του καρδιακού ρυθμού του εμβρύου αποτελούν επίσης αιτία καισαρικής.
Πότε η καισαρική τομή είναι μονόδρομος;
Σε άλλες περιπτώσεις, η διενέργεια καισαρικής τομής είναι προγραμματισμένη και επιβάλλεται. Σοβαρά νοσήματα της μητέρας, όπως καρδιοπάθειες, καθιστούν την καισαρική απαραίτητη. Οι ανώμαλες προβολές και θέσεις του εμβρύου, όπως το εγκάρσιο σχήμα και η ισχιακή προβολή (το έμβρυο βρίσκεται με το κεφάλι προς τα επάνω), περιπτώσεις όπου το έμβρυο δεν αιματώνεται επαρκώς από τον πλακούντα και γνωρίζουμε πως δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στην διαδικασία του φυσιολογικού τοκετού, αποτελούν παραδείγματα προγραμματισμένης καισαρικής τομής. Παθολογία του πλακούντα επίσης μπορεί να απαιτεί καισαρική τομή, όπως ο επιπωματικός ή/και διεισδυτικός πλακούντας, καθώς και οι πολύδυμες κυήσεις. Καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε επείγουσα καισαρική τομή είναι η αποκόλληση του πλακούντα που οδηγεί σε κάποιες περιπτώσεις σε μεγάλη αιμορραγία και θέτει σε κίνδυνο την ζωή μητέρας και εμβρύου, η αλλοίωση των παλμών του εμβρύου κατά την διάρκεια ενός φυσιολογικού τοκετού, κλπ.
Η διενέργεια μίας καισαρικής τομής είναι σε πολλές περιπτώσεις σωτήρια για την μητέρα ή/και για το νεογνό. Όπως όλες οι ιατρικές πράξεις, η καισαρική τομή έχει συγκεκριμένες ενδείξεις για τις οποίες και πρέπει να πραγματοποιείται. Κάθε γυναίκα πρέπει να ενημερώνεται από τον γιατρό της όσον αφορά το θέμα του φυσιολογικού τοκετού αλλά και το ενδεχόμενο της καισαρικής τομής.
Να θυμάστε ότι αυτό που έχει καθοριστική σημασία είναι να έχετε απόλυτη εμπιστοσύνη στο γυναικολόγο σας και να έχετε συζητήσει προηγουμένως όλα τα πιθανά σενάρια για το πώς θα γεννήσετε το παιδί σας με ασφάλεια τόσο για εσάς όσο και για το ίδιο.
Μαριλία Νικολαϊδου , Χειρουργός Μαιευτήρας Γυναικολόγος