Πως δημιουργείται;

Δεν υπάρχει καμία μοναδική και απόλυτη αιτία και σίγουρα δεν υπάρχει μόνο ένας παράγοντας που την προκαλεί, η αιτιολογία είναι πολυπαραγοντική. Σημαντικός παράγοντας για την εμφάνιση του αποτελεί αρχικά το στενό υπόδημα (προσοχή όχι τα ψηλοτάκουνα όπως πολλές φορές αναφέρεται αλλά αυτά που το μπροστινό μέρος του υποδήματος (toe box) είναι στενό),  σε πληθυσμούς που δεν φορούν παπούτσια (π.χ μέρη της Αφρικής) η εμφάνιση του είναι ελάχιστη.

Δεύτερος σημαντικός παράγοντας είναι η κληρονομικότητα πολλές φορές αν ανατρέξουμε στο παρελθόν θα ανακαλύψουμε ότι η γιαγιά ή η θεία μας έπασχαν και αυτές από αυτή την παραμόρφωση. Το εφηβικό κότσι έχει σίγουρα γενετικό υπόβαθρο.

Άλλοι παράγοντες που ενοχοποιούνται είναι η βλαισοπλατυποδία και ο υπερπρηνισμός του ποδιού, σε αυτή την περίπτωση ο βλαισός μέγας δάκτυλος (κότσι) παρουσιάζει εκτός από την πλάγια απόκλιση και στροφική παραμόρφωση, ο σφιχτός Αχίλλειος τένοντας, ο γαστροκνήμιος, η βλαισότητα, η έσω στροφή του γόνατος και του ισχίου του σώματος.        

Υπάρχουν και παράγοντες που αναγράφονται πολλές φορές αλλά δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και είναι τουλάχιστον ανακριβείς. Όπως η ανισοσκελία που πολλές φορές υπερεκτιμάται αλλά στην πραγματικότητα είναι μία φυσιολογική ανατομική παραλλαγή του σκελετού μας και παρουσιάζεται σαν πάθηση ενώ δεν είναι.

Συμπερασματικά η αιτιοπαθογένεια του βλαισού μεγάλου δακτύλου είναι πολυπαραγοντική όχι σαφώς καθορισμένη και δύο κύριες αιτίες που ενοχοποιούνται είναι η κληρονομικότητα και το στενό υπόδημα.

Υπάρχει συντηρητική θεραπεία;

Δεν υπάρχει συντηρητική θεραπεία που να μπορεί να αναστρέψει την κατάσταση και να εξαφανίσει το “κότσι” . Η χρήση υποδημάτων με φαρδύ το πρόσθιο μέρος και σκληρή ανένδοτη σόλα και μαλακό το επάνω μέρος του υποδήματος μπορεί να κάνει πιο ανακουφιστικό το βάδισμα και ίσως να βοηθήσει στην μη περαιτέρω επιδείνωση.

Αν συνυπάρχουν ανατομικές παραλλαγές όπως πλατυποδία, βλαισογωνία, γαμψοδακτυλία, καλό είναι να ανακουφίζονται είτε με πέλματα κατόπιν λήψης προπλάσματος και ορθοδακτύλιες προσαρμογές από ειδικούς ποδολόγους και όχι από άλλες ειδικότητες.

Η συνοδός μεταταταρσαλγία μπορεί επίσης να ανακουφιστεί με ειδικά διαμορφωμένο πέλματα κατόπιν πελματογραφήματος αλλά αυτή επανέρχεται μετά την αφαίρεση του πέλματος.

Οι νάρθηκες απαγωγής του μεγάλου δακτύλου δεν βοηθούν καθόλου, τα διαχωριστικά σιλικόνης δεν ευθειάζουν το μεγάλο δάκτυλο και ίσως να βοηθούν στην μη περαιτέρω επιδείνωση σε συνδυασμό με φαρδύ υπόδημα.

Χειρουργική Θεραπεία. Μπορεί να διορθώσει την παραμόρφωση;

Δεν υπάρχει μία χειρουργική μέθοδος που να διορθώνει όλα τα πόδια, γιατί όλες οι παραμορφώσεις δεν είναι οι ίδιες. Ο χειρουργός θα πρέπει να γνωρίζει και να εφαρμόζει την μέθοδο που είναι η κατάλληλη για την συγκεκριμένη παραμόρφωση και να συνυπολογίσει όλες τις συνοδές παραμέτρους  που μπορεί να συνυπάρχουν εκτός από την παραμόρφωση (ελαστικότητα των αρθρώσεων, ρευματοειδής αρθρίτιδα, διαβήτης, αγγειοπάθεια).

Υπάρχει χειρουργική με laser;

Δεν υπάρχει χειρουργική με LASER και αυτό είναι μύθος, το μοναδικό που μπορεί να γίνει με  LASER είναι η τομή του δέρματος όπως γίνεται εδώ και αρκετά χρόνια σε όλες τις χειρουργικές ειδικότητες, υπάρχει τεχνική με μικρές τομές που όμως η εφαρμογή της σύμφωνα με τις επίσημες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Άκρου Ποδός και Ποδοκνημικής.

Μειονεκτήματα της μεθόδου είναι το παρατεταμένο πρήξιμο στο πόδι, βράχυνση του μεγάλου δακτύλου λόγω του εργαλείου που χρησιμοποιείται.

Πότε θα περπατήσω;

Στο 95% την ίδια ή την επόμενη μέρα, με ένα ειδικό μετεγχειρητικό πέδιλο που είναι απαραίτητο περίπου στις μη κλειστές τεχνικές μόνο 3 με 4 εβδομάδες.

Θα πονάω μετά την επέμβαση;

Όχι αυτό είναι μύθος που έχει να κάνει με παλαιότερου τύπου χειρουργικές τεχνικές, με τεχνικές επίσης που δεν χρησιμοποιούνται υλικά εσωτερικά σταθεροποίησης με αποτέλεσμα τα κόκαλα έχουν μικροκίνηση. Επίσης η σωστή χρήση μετεγχειρητικής τοπικής αναλγησίας μειώνει τον πόνο με αποτέλεσμα αυτός παρόλο που ο ασθενής περπατά ο πόνος να αντιμετωπίζεται με απλά αναλγητικά όπως depon και ασπιρίνη.

Είναι σημαντικό να τονιστεί, ότι η σωστή εξατομικευμένη τεχνική είναι ο ένας παράγοντας της επιτυχίας και η συμμόρφωση του ασθενούς ο άλλος. Δηλαδή δεν επιτρέπεται μετά την επέμβαση να φοριούνται καθημερινά υποδήματα με στενό πολύ το πρώτο μέρος (toe box).

Ποιός είναι ο κατάλληλος χειρουργός;

Ο ενδεδειγμένος χειρουργός είναι εξειδικευμένος στο Άκρο Πόδα και Ποδοκνημική και όχι ο γενικός ορθοπαιδικός. Χρειάζονται ειδικές γνώσεις όπως άλλοστε και σε άλλες υποειδικότητες της Ορθοπαιδικής. Ο βλαισός μέγας δάκτυλος μπορεί να φαίνεται απλός αλλά δεν είναι , η ειδική κατάρτιση μαζί με την εμπειρία μπορεί να δώσει το επιθυμητό αποτέλεσμα και όχι η γνώση μίας συγκεκριμένης τεχνικής που εφαρμόζεται παντού και πάντοτε.